Çocuklarda Görülen Ağız Alışkanlıkları

Çocuklarda görülen bazı ağız alışkanlıkları belirli bir yaşta bırakılmadığı ya da önlenmediğinde dişlerin sürmesi ve sıralanmasındaki kuvvet dengeleri değişerek hem süt dişlerin hem de sürekli dişlerin sağlığı bozulabilmektedir. Bu alışkanlıklar; parmak emme, emzik veya uzun süreli biberon kullanma, dudak-yanak ısırma, bebeklik yutkunması-dil itme, tırnak yeme, diş sıkma-gıcırdatma ve ağız solunumudur.

Ağız alışkanlıkları süresi, gün içinde uygulanma sıklığı ve şiddetine bağlı olarak; dişlerde kapanış bozukluklarına, aşınma ve çatlaklara, dişeti hastalıklarına, çene ekleminde fonksiyonel bozukluklara, ağız içi ve çevre dokularda deformasyonlara, konuşma bozukluklarına neden olabilmekte ve yüz gelişimini olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Bu alışkanlıkların çoğu genellikle fark edilmemekte ya da anne-baba tarafından önemsiz olarak kabul edilmektedir. Ağız alışkanlıklarının erken dönemde saptanarak sürekli dişler sürmeden önce ortadan kaldırılması amacıyla Pedodonti hekimine başvurulması son derece önemlidir.

Emzik bebeği sakinleştirmede bir araç olarak kullanılmamadır. Emzik emme süresi mümkün olduğunca kısıtlanmalı, bal, reçel gibi gıdalara batırılarak bebeğe verilmemelidir. Emziğin bebek uykuya daldığı anda ağzından alınması ve en geç 2 yaş sonunda kullanımının tamamen bırakılması uygun olacaktır.

Parmak emme, tırnak yeme, diş sıkma-gıcırdatma, dudak ve yanak ısırma alışkanlıkların temelinde büyük oranda stres ve baskı unsuru bulunduğundan öncelikle bu etkenlerin ortadan kaldırılması gereklidir. Aileler bu alışkanlıkları olan çocuklarına sert tepkiler vermemeli, ceza ve kısıtlayıcı yöntemler uygulamamalıdır. Bazı durumlarda psikolojik destek alınması önerilmektedir. Çocukların iyi davranışlarının övülmesi ve ödüllendirilmesi kötü davranışları önlemek için iyi bir yöntemdir.

Diş sıkma-gıcırdatma alışkanlığında etken bazen yüksek yapılmış diş dolguları da olabilmektedir.

Ağızdan solunum yapan çocuklarda bu duruma neden olan faktörlerin saptanıp tedavi edilmesi gerekmektedir.

Ağız alışkanlıklarının dişlerde bozukluk yarattığı durumlarda ise süt ve karışık dişlenme döneminde kullanılan alışkanlık kırıcı apareyler ile çocukların sürekli dişlenme döneminde sağlıklı bir kapanışa sahip olmaları sağlanarak, ileri ortodontik tedavi gereksinimleri azaltılmaktadır.

İlginizi çekebileceğini düşündüğümüz, 'Özel Bakıma İhtiyacı Olan Bireylerde Ağız ve Diş Sağlığı' konulu blog yazımızı inceleyebilirsiniz.

Pedodonti Uzmanı Prof. Dr. Elif Sepet