Oral ve Maksillofasiyal Cerrahi Nedir?

Diş çekimi yapılan bölge üzerine kanama kontrolü için tampon yerleştirilmektedir. 20-30 dk. süreyle tamponun ısırılması gerekmektedir. Bunun yanı sıra 24 saat çok sıcak yiyecek ve içeceklerden, alkol-sigara ve asitli içeceklerin kullanılmamasına özen gösterilmelidir. Çekim sonrasındaki gece yüksekçe bir yastıkla yatılmalı ve doktorun reçete ettiği ilaçlar uygun şekilde kullanılmalıdır. Cerrahi çekim sonrasında yanakta ödem oluşumu görülebilir. Ödemi minimalize etmek için işlem sonrası ilk 24 saat soğuk buz uygulaması yapılması gerekmektedir. Hızlı ve yeterli yapılan cerrahiyi takiben fazla ağrı oluşmaz ve oluşan ağrı hafif ağrı kesicilerle kolaylıkla kontrol altına alınabilir.

Dental implant tedavisi uygulanacak hastalarda, implant için üst çenedeki molar ve premolar dişler bölgesinde gerekli olan vertikal mesafe yeterli değilse, kemik yüksekliğini artırmak amacıyla sinüs lifting işlemi uygulanır. Bu işlem sayesinde kemik içine tam olarak yerleşmesi gereken implantın boyu ve genişliği için yeterli hacmin yaratılmasını sağlamaktadır. Sinüs lifting (sinüs yükseltme, kaldırma) operasyonu; genellikle lokal anestezi altında, standart diş doktoru koltuğunda yapılan bir cerrahi müdahaledir. Sinüs bölgesi istenilen seviyede kaldırılarak o bölgede ağız içerisinden açılan küçük bir pencere aracılığı ile ulaşılabilir hale getirilmektedir. Sinüsün içini kaplamakta olan sinüs membranında istenilen oranda yükselmenin sağlanmasından sonra, meydana getirilen boşluğa kemik tozu ve greftleme işlemi yapılarak, dikiş atılarak bölgenin kapatılması sağlanmaktadır. Mevcut kemiğin durumuna bağlı olarak sinüs lift operasyonu sırasında implantlar yerleştirilebilir veya önce lifting uygulanıp 4-6 ay sonrasında implantlar yerleştirilebilir.

Zigomatik implant üst çenede klasik implant uygulanamayan vakalarda uygulanan, klasik implanta göre daha büyük boyutta olan implanttır. Zigomatik implant elmacık kemiği olarak bilinen zigoma kemiğine yerleştirilir. Klasik implantlar gibi titanyumdan yapılan bu implantların boyutları 30 – 50 mm arasında değişiklik göstermektedir.

Çene kırıkları, yaşanan kaza veya travma sonucunda gerçekleşir. Kişi böyle bir durumda vakit kaybetmeden çene cerrahına başvurmalıdır. Çene kırıkları tedavisi mümkün olan problemlerdendir.

Artrosentez; çene eklemi hastalarını tedavi etmek için çene ekleminin steril sıvı ile yıkandığı bir tedavi yöntemidir.Ağız açma-kapama veya çiğneme esnasında kişilerin ağrı hissetmesi, eklemden ses gelmesi, kulak çınlaması gibi belirtiler çene eklemi rahatsızlıklarının belirtisi olabilir.Çene eklemi aynı zamanda (Temporomandibular Eklem- TME) rahatsızlığı olarak da bilinmektedir.

Çoğu zaman kanser hücresi belirtileri hasta tarafından fark edilmeyebilir. Bunun sonucunda hastanın ağız kapanışı bozulabilir, ağız ve çene çevresinde büyüyen şişlikler meydana gelebilir, diş etlerinde şişme ve büyüme görülebilir. En önemli değinebileceğimiz nokta ise hastanın ağzında, aynı yerde tekrarlayan ve iyileşmeyen yaralar oluşmasıdır. Yaklaşık olarak 10 günden fazla süredir iyileşmeyen lezyonlara biyopsi yapılması gerekir.Klinik muayenede; ağız içinde ya da çenede bir şişlik mevcut ise çene kistleri ya da tümörleri açısından değerlendirmek amacıyla hastalara panoramik röntgen veya tomografi çekilir.

Masseter kası, elmacık kemiği ile alt çene arasında bulunan çenenin hareket etmesini ve çiğneme fonksiyonunu sağlayan kastır. Bu kasın aşırı aktivitesi çene kasında büyümeleri meydana getirebilir. Bu da çene kasının dışarıdan belli olacak seviyede görünmesine ve yüzde asimetrik bir görüntüye neden olur. Aynı zamanda diş sıkma ve diş gıcırdatma, baş ağrıları, diş minesinde aşınmalar, çene ekleminde ağrı ve çenede kilitlenme gibi durumlara neden olmaktadır. Masseter kasına botoks enjeksiyonu yapılmasıyla bu kasın gevşetilmesi ve küçülmesinin sağlanmasına masseter çene botoksu denir.

Çeşitli nedenlerden dolayı çene kemiğin erimeye başlamasına kemik erimesi denir.

Kanal tedavisine cevap vermeyen dişlerde kök ucunda bulunan iltihabi dokunun cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Bu yöntemle birçok ön bölge dişi çekilmeden uzun yıllar ağızda kalabilmektedir. Apikal rezeksiyon bölgeye lokal anestezi ve diş etlerine küçük bir insizyon ile yapılır. Enfekte olan dokuların temizlenmesi ile bölge dikiş atılıp, kapatılır.

Dişeti hastalıkları, uzun yıllar protez kullanımı, erken diş kayıpları, enfeksiyon, travma, tümör rezeksiyonu gibi lokal ya da sistemik faktörler sonucunda üst çene kemiğinde klasik implant yapılmayacak kadar ileri derece rezorbsiyon (kemik erimesi) problemi olan hastalara çözüm sağlayan bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi yöntemi klasik implant tedavisi uygulanamayan hastalar için umut ışığıdır.

Çene kırığının;

• Yüzde veya çenede ağrı oluşumu,
• Çeneyi hareket ettirirken ağzı açamama veya besinleri çiğneyememe,
• Yüzde morarma ve şişlik oluşumu,
• Çene hareketinde zorlanma,
• Yüzde uyuşukluk hissi en başta gelen belirtileri arasındadır.

Çene eklemi rahatsızlığınızın olup olmadığını anlayabilmek için mutlaka ağız diş ve çene cerrahı hekimi tarafından muayene olunmalıdır. Çene eklemi rahatsızlıkları olan hastaların belirtileri genellikle; Dişleri gıcırdatmak ve sıkmak. Boyun, sırt ve baş bölgesinde hissedilen devamlı ağrılar. Konuşma esnasında yaşanan zorluklar. Çenede takılmaların veya ağzın açılmasını engelleyen kilitlenmeler olması. Sabah uyanınca çene kaslarında hissedilen yorgunluk ve ağrı hissetmek. Çene açma hareketi sırasında gelen tıkırtı sesleri. Yemek yenirken besinlerin kesilmesinde zorlanmak. Çiğneme, ağzı açma ve esneme hareketlerinde oluşan ağrı hissi. Belirtiler her zaman çene eklemi hastalığının var olduğu anlamına gelmez. Stres kaynaklı bir durum da olabilir fakat diğer etkenlerle birlikte gerçekleşiyorsa zaman kaybetmeden ağız diş ve cerrahı tarafından muayene olunmalıdır.

Özellikle çenelerin birbiriyle uyumlu olmadığı aşağıdaki durumlarda uygulanır.

• Çene çıkıklığı ve yamukluğu
• Alt çenenin önde, geride,sağ veya sola doğru olması
• Alt ve üst çenesinde normalin dışında kapanış olması
• Çene ve diş yapısından kaynaklı yüz estetiğinin bozulmalar
• Çiğneme ve konuşma fonksiyonlarında sorunlar olması

Yumuşak doku ya da kemikte yerleşim gösterebilen, içinde sıvı bulunan, etrafı dokuyla kaplanmış boşluklar “kist” olarak tanımlanır. Kistler, insan vücudunun her yerinde ortaya çıkabilir; ancak yaygın olarak çenede görülür ve bulundukları bölgede genişleyerek büyüyebilirler.Çenede oluşan kistler patolojik bir durumdur. Radyografik görüntüleme yöntemleri ile ortaya çıkabildiği gibi şişlik ve ağrı belirtileri göstermesi sebebi ile rutin diş kontrolünde klinik ortamında, diş hekimi tarafından görülebilir. Kistler cerrahi olarak tedavi edilir.

Masseter kasının normal olmayan şekilde büyüyor olması işlevini yerine getirmesine engel değildir. Fakat kişinin bazı sorunlar yaşamasına yol açarak yaşam kalitesinin azalmasına neden olur. Diş sıkma ve diş gıcırdatma sonucu dişlerde ağrı ve hasarlara, madde kayıplarına yol açabilir. Çene botoksu tedavisi öğrencesi kişiler genellikle aşağıdaki belirtiler ile diş hekimine başvurmaktadır. • Diş sıkma (bruksizm) • Diş gıcırdatma • Çenenin kare görünümü ve erkeksi görüntü • Çene kasının anormal derecede büyümesi • Çene ekleminde ağrı • Şiddetli baş ağrısı

Aşağıdaki durumlar sonrasında çene kemiğinde erimeler görülebilir. • Diş kaybı sonrası uzun süre dişsiz kalmak • Tedavi edilmeyen periodontal hastalıklar • Kaza vb. durumlar sonucu alınan travmalar. • Diş etinde meydana gelen tümör ve kistler • Zor diş çekimleri,

• Diş kökünde oluşan ve kanal tedavisi ile geçmeyen kist ve enfeksiyon durumlarında,
• Kanal tedavisinde başarılı olunmadığı durumlarda
• Travma sonucu diş kökünde oluşan kırıklarda kırık parçanın çıkarılıp dişin kurtarılabileceği durumlarda,
• Diş kökündeki lezyondan biyopsi alınması gereken durumlarda,
• Altında daimi diş oluşmamış olan ancak kökünde lezyon oluşmuş süt dişleri için,
• Diş kökünün yapısal veya şekilsel bozukluğu sebebi ile kanal tedavisinin tam olarak uygulanamadığı durumlarda,

Zigomatik implant tedavisi öncesi öncesinde hastanın dental tomografisi çekilerek zigamo bölgesinin (üst çenenin) anatomik yapısı incelenir. Zigomatik implant sinüs bölgesine oldukça yakın olduğu için sinüs bölgesinde herhangi bir patolojinin olup olmadığı tespit edilir. Zigomatik implant, zigoma kemiğinin yüz tarafına değil, kemiğin iç kısmına uygulanır. Zigomatik implant genellikle hastanın konforu açısından genel anestezi altında uygulanır. Zigomatik implantlar klasik dental implant uygulamasına benzer şekilde zigoma kemiğinden destek alınarak uygulanmaktadır. Zigomatik implant uygulaması esnasında ağız diş ve çene cerrahi, protez uzmanı ve implant uzmanının bulunduğu bir ekip tarafından gerçekleştirilir. Zigomatik implant uygulamasından sonra 4- 6 ay bölgedeki iyileşme beklenir. Bu bekleme süreci sonrası protez uygulanabilir. İkinci basamakta implantlar bir metal bar ile birbirine bağlanır. Zigoma tedavisi ardından iyileşme sonrasında ise ölçüler alınarak ve daimi protezin yapımına geçilir. Zigoma kemiğinin yapısal kalitesi zigomatik implant uygulamasının başarı oranını yükseltir. Zigomatik implant kayıp oranları oldukça düşüktür. Zigomatik implantlarda elde edilen başarı oranı en az klasik dental implantlarda elde edilen başarı oranı kadardır. Zigomatik implant klasik implant yöntemine göre daha komplike bir uygulamadır. Zigomatik implant tedavisinde hekim seçimi tedavi başarısı ile paraleldir. Klasik implant tedavileri kadar yaygın olmadığından tam teşekküllü diş hastanelerinde alanında uzman cerrahlar tarafından yapılmalıdır.

Çene kırığı tedavisi; kişinin durumuna (yaş, sağlık durumu vb.), kırılmanın hangi kemik bölgesinde olduğuna, kırığın kaç parçalı olduğuna göre değişiklik göstermektedir. Genel ifade ile iyileşme süreci yaklaşık 4-6 hafta kadar sürmektedir. Kırığın büyüklüğüne, uygulanan tedaviye ve meydana gelen hasara göre değişkenlik gösterse de ortalama 6-8 haftayı bulabilmektedir. Tam iyileşme süreci ise, 6 ay içerisinde gerçekleşebilmektedir.

Artrosentez uygulaması ile çene kemiğinin üst bölgesinden iğne yardımıyla girilerek hastanın eklemlerinde biriken sıvıların çıkartılması ile bölgenin steril edilerek, çeneye fonksiyon kazandırılması amaçlanır. Artrosentez uygulaması lokal anestezi veya bilinçli sedasyon anestezisi altında 30-40 dakikada uygulanabilen cerrahi bir işlemdir. Çene eklemi tedavileri ağız diş ve cerrahları tarafından uygulanmaktadır. Artrosentez halk arasında Çene Eklemi Yıkama tedavisi olarak da bilinmektedir.

Hastalar başvurduğunda genellikle kistlerin ya da tümörlerin olduğu bölgede ağrı ve şişlik olduğu gözlemlenir. Radyolojik tetkikler yapılarak çenede bulunan kistlerin ya da tümörlerin çapını, büyüklüğünü ve konumunu saptanır. Ameliyat planlaması yapabilmek için kistlerin/tümörlerin bulunduğu alandan biyopsi alınır.

Hastaya uygun dozlarda botoks maddesi masseter kasına enjekte edilerek uygulanır. Yaklaşık 10 dakika süren işlem sonrasında kişi günlük yaşantısına hemen dönebilir.

Çene kemiğinde erime tanısı diş hekimi muayenesi ve röntgen ya da dental tomografi çekiminin ardından konulabilir. Kemik erimesi tanınız varsa zaman kaybetmeden ağız diş ve çene cerrahisi uzmanına gitmelisiniz. Çene kemiği erimesinde erken müdahale beraberinde ağız-diş sağlığınız ile ilgili önemli kazanımlar getirecektir.

Ağız içinde herhangi bir yerde odontojenik (diş kaynaklı) veya non odontojenik (diş kaynaklı olmayan) kistler oluşabilir. Ağrı veya şişliğe sebep olarak hasta tarafından fark edilebilir veya hiç fark edilmeden oldukça büyük boyutlara ulaşabilir. Kistler genellikle iyi huylu yavaş büyüyen oluşumlardır ancak zamanında müdahale edilmediği takdirde çok büyük boyutlara ulaşıp sinüs, burun boşluğu, sinir gibi anatomik yapılara zarar verebilir veya malignite bulguları gösterebilir. Kist operasyonunun diş çekimi, implant gibi işlemlerden herhangi bir farkı yoktur. Lokal anestezi altında kolaylıkla gerçekleştirilebileceği gibi büyük sınırlara ulaşan kistlerde sedasyon veya genel anestezi tercih edilebilir. İşlem öncesinde kistle ilişkili dişlerin muayenesi ve gerekli tedavileri tamamlanır. Diğer cerrahi işlemlerde olduğu gibi çene cerrahı tarafından uygun görülen antibiyotik, ağrı kesici ilaçlar ve antiseptik gargaralar kullanılabilir.

Zigomatik implant tedavisinin en büyük avantajı, üst çene kemiği olmadığı için klasik implant yapılamayan hastalara alternatif sağlamasıdır. Kemik erimesi olan hastalarda greftleme (kemik oluşturma) işlemine gerek duyulmayabilir. Kaza travmaları ve kanser gibi hastalıklar sonunda çenesi çıkartılmış hastalara zigomatik implant tedavisi uygulanabilmektedir. Uzun süre kemik kaybı olması nedeniyle dudakların içe çökmesi gibi estetik sorunları da ortadan kaldırarak hastanın sosyal hayatında daha konforlu olmasını sağlamaktadır.

Hastanın çene kemiğinin büyük bir kısmını kaplayan bir lezyonsa, kırık olma ihtimaline karşın çok dikkat edilmelidir. Lezyon çıkarıldıktan sonra çene kemiğinde bir boşluk meydana gelebilir. Çene kırığı olmaması için hastanın operasyon yapılan bölgesine dikkatli bakımı gereklidir. Boşluk oluşan kemik yaklaşık 6 ay ile 1 yıl içerisinde kendisini iyileştirir ve kapatır.

Masseter botoksu alanında uzman hekim tarafından uygulandığında başarılı bir tedavi yöntemidir. Tedavi kişinin hayat kalitesinde artış sağlar. Aşağıdaki durumlar uygulamanın avantajları olarak sıralanabilir. • Diş sıkma ve diş gıcırdatma nedeniyle oluşan ağrın giderilmesini sağlar. • Diş sıkma ve diş gıcırdatma nedeniyle dişlerde oluşabilecek olan hasarlar önlenir. • Çene kaslarındaki anormal büyüme giderilerek normal görüntüsü geri kazandırılır. • İşlemin herhangi bir komplikasyonu yoktur ve işlem10-15 dakika gibi kısa bir sürede uygulanabilir. • Uygulama esnasında ağrı yaşanmaz ve kişi rahatlıkla tedavi sonrasında günlük hayatına devam edebilir.

Kemik erimesi olan bölgeye insan kemik dokusuna uygun formda hazırlanan suni kemikler, cerrahi yöntemle çene kemiğinin içerisine yerleştiriliyor. İyileşme süresinin ardından çene kemiğini yeniden yapılandırılabiliyor. Çene kemiği erimesi implant tedavisi ve ileri kemik erimesi zigoma implant yöntemi tedavi edilebilmektedir. Eğer kişinin periodontal veya kist, tümör gibi sorunları varsa bu sorunların giderilmesine yönelik tedavi uygulanmalıdır.

İşlem sonrasında hekim talimatlarına uyulmalı, geçici protezlerde kırık oluşması durumunda zaman kaybetmeden diş hekimine başvurulmalıdır. Zigomatik implantlar, klasik dental implantlar gibi düzenli diş hekimi kontrolleri yapılarak ve ağız diş hijyeni sağlanarak uzun yıllar kullanılabilir.

Alınacak tedbir her zaman rutin kontroller olmalıdır. Hastalar çoğu zaman oluşan kistleri ve tümörleri fark edemeyebilir. Bu tip lezyonlar hastanın ağız ve diş sağlığı muayenesi sırasında diş hekimleri tarafından fark edilebilir. Böyle bir durumda diş hekiminiz gerekli bilgilendirmeleri yaparak tedavi süreçlerinize başlayacaktır.

• Kullanılan herhangi bir ilaç varsa hekime danışarak alınmalı ya da hekim bilgisinde işlemden belli bir süre önce kullanıma ara verilmelidir. • Uygulama öncesi ve sonrası makyaj yapılmamalıdır. • Uygulamayı takip eden 24 saat içerisinde uygulama bölgesine sert uygulamalar veya yüz masajı yapılmamalıdır. • Hamam veya sauna gibi sıcak uygulamalardan kaçınılmalıdır. • Uygulama günü ağır egzersizler yapılmamalı havuza girilmemelidir. • Uygulamayı takip eden 2 gün alkol tüketimi yapılmamalıdır.

Doğru yapılan ağız-diş bakımı ile ağız hijyeninin sağlanması, uygun diş fırçalama, diş ipi veya arayüz fırçaları ile diş arası temizliği, sağlıklı beslenme ve yaşam tarzı ile kemik erimesi önlenebilir. Diş kaybınız varsa doğan dişe en yakın alternatif tedavi olan implant tedavisi uygulanmalıdır. Bu nedenle de yılda en az 2 kez diş hekimlerine muayene olarak ağız ve diş sağlığı için kontrollerinizi yaptırmalısınız.

Çene kistlerinde erken teşhis önemlidir. Fındık büyüklüğünde bir kisti almak daha kolaydır ve kistin çevresine verebileceği harabiyet daha az olacaktır. Zamanında doğru müdahale yapılmazsa çene kistleri yüzde şişlik, iltihap ve ağrı, iyi veya kötü huylu tümör oluşumu, çene kemiğinde deformasyon gibi birçok üzücü sonuca sebep olabilir. Erken tanı ve doğru tedavi çok önemlidir.

Hamilelik ve emzirme döneminde olan kişilere uygulanmaz. Botoks yaptırmaması riskli olabilecek hastalıkları olan kişiler işlem öncesinde mutlaka doktorunuza mevcut tüm rahatsızlıklarını ve aldığını ilaçları eksiksiz olarak söylemelidir.

Kemik grefti (Kemik tozu); çene kemiği üzerindeki eksiklikleri kapatmak veya azalan kemik miktarını artırmak için kullanılan, vücudun yeni kemik oluşturması için kullanılan doğal ya da yapay kaynaklı biyouyumlu materyallerdir. Uygulanan kemik greftinin uygulanan bölge ile kaynaşması gerekmektedir.

Çene kistlerinin tek tedavi yöntemi cerrahi müdahale ile olur. Kistler alanında uzman çene cerrahları ve maksillofasiyal cerrahlar tarafından ameliyat ile çıkarılır.

Kemik grefti, implant tedavisi için çene kemiğinin yeterli olmadığı durumlarda yeterli kemik seviyesi sağlamak için yapılmaktadır.

Otojen Greft: Uygulama yapılacak hastanın kendi kemiklerinden alınan dokunun ve kemik takviyesi uygulanacak bölgeye transfer edildiği işlemdir. En çok çene ucu, kaburga, kalça, bacak gibi bölgelerden alınarak uygulanır. • Xejonik Greftler: Farklı bir canlı türünden elde edilen dokudur • Allojenik Greftler: Aynı türden fakat farklı genetik yapıdaki canlı türünden alınan dokulardır. • İzojen Greftler: Benzer yapıdaki başka bir canlı türünden alınan dokulardır. • Kompozit Greftler: Farklı greft kombinasyonlarının yer aldığı yani farklı greft materyallerinin bir araya getirilerek oluşturulduğu dokulardır.